एतत् कथ्यते मनुष्यः यावज्जीवं विद्यार्थी अस्ति। सत्यं खलु इदं वचनम्। यदि मनुष्यः विद्याम् अर्जितुं तत्परः भवति तर्हि सः जीवने साफल्यं सुखं च प्राप्नोति। वस्तुतः प्रत्येकः मनुष्यः पञ्चविंशतिवर्षः पर्यन्तं विद्यार्जनं करोति।
विद्यार्थीजीवनस्य प्रारंभ: शिशुविद्यालयात् भवति। तत: विद्यालयात्, तत्पश्चात् च महाविद्यालयात् शिक्षा प्राप्नोति।
प्राचीन काले छात्रा: गुरुकुलं गच्छन्ति स्म। तत्रैव ब्रह्मचर्य पालयन् विद्याप्राप्त कुर्वन्ति स्म। अधुना शिक्षानीतिः परिवर्तिता। अधुना कतिपयाः छात्रा: प्राथमिकिं शिक्षां गृहित्वा उच्चशिक्षार्थं परदेशगमनं कुर्वन्ति। विश्वविद्यालयेषु पठन छात्रावासेषु वसन्ति। अधुना विद्यार्थिनां जीवनस्तर उच्चतरः अभवत्।
विद्याथीजीवनं मानवजीवनस्य मुख्य आधारः। विद्यार्थीजीवने यादृशी शिक्षां प्राप्यते, यान् संस्कारान् लभते, तेषाम् उपयोगः समस्तजीवने भवति। अतः विद्यार्थिन: प्रथमं कर्तव्यं यत् विद्यापठने कदापि आलस्यं न कुर्युः। विद्यार्थी जीवनं सदा अनुशासनपूर्णं भवेत्। यदि छात्रः अनुशासितः भवति, तदा तस्मे किमपि दुष्करं न भवति।
छात्रेण सदैव प्रातः सूर्योदयात् पूर्व उत्तिष्ठनीयम्। प्रात:काले कृतं स्मरण चिरकालं तिष्ठति। छात्रस्य पठने रुचिः स्वाभाविकी भवेत्। यदि प्रसन्नमनसा पठति, तर्हि परीक्षायां श्रेष्ठान् अङ्कान् आप्नोति।
विद्यार्थीजीवने पठनेन् सह क्रीडनमपि आवश्यकम्। शुद्धवातावरणे क्रीड़नेन शरीरं स्वस्यं भवति तथा मनः अपि पठने एकाग्रं भवति।
यदि विद्यार्थी दिनचर्यानुसारं स्वकार्यं समये करोति, तर्हि सः जीवने साफल्यं प्राप्नोति।
विद्यार्थिनः देशस्य भावी नागरिकाः सन्ति। आदर्श: छात्रः देशस्य आदर्श: नागरिकः खलु।